Tebliğ edilip zarf açıldıktan sonra vergi ve cezasını görüp paniğe kapılan vatandaşlarımız için telaşe kapılmadan önce izlenecek yollara bir göz atalım.
Devletin hazinesine bir takım gelirlerin girmesine doğrudan ve dolaylı olarak engel olan fiiler neticesinde şahıslara veya şirketlere vergi ve cezası kesildikten sonra mahkemede dava yoluna gitmeden UZLAŞMA YOLUYLA da ödemek isteyen mükelleflere büyük indirim uygulanabiliyor. Yeter ki iyi niyetli olup ”Ben bu vergiyi ve cezayı ödeyeceğim ” deyin.
Vergi ceza ihbarnamesi elinize ulaştıktan sonra ilk yapmanız gereken tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ilgili vergi dairenize bir dilekçe verip, vergi ve cezayı V.U.K.’nun 376. maddesi hükmüne göre vadesinde ödeyeceğinizi bildirmeniz.
Uzlaşmanızdaki asıl amaç nedir?
Vergi dairesinin de “Şu gün şu saatte gel. Karşılıklı pazarlık yapalım” demesini ifade ediyor.
Bu pazarlıkta, cezaların neredeyse tamamı, verginin de belli bir kısmı kaldırılıyor. Uzlaşılan yani kalan vergi ve cezanın vadesinde ödenmemesi, uzlaşmayı geçersiz kılmıyor.
Vatandaş olarak bakacak olursak; dava açma yoluna gitmeden , ödemem gereken vergiyi ne kadar daha düşürüp daha az öderim mantığıdır.
Vergi dairesi açısındansa; zamandan kazanarak kısa sürede vergi-ceza tutarının tahsili imkânı doğuyor. Hem de dava açıldığında verginin-cezanın azalması veya silinme ihtimali ortadan kalkmış oluyor. Yani vergi dairesi, uzlaşma yolu ile belli bir indirim yaparken, dava açılması halinde, belki de hiç tahsil edemeyeceği vergi ve cezayı, kısmen dahi olsa tahsil etmiş oluyor. Dikkat edilmesi gereken husus ise:
Kaçakçılık suçları ve cezalarını düzenleyen madde V.U.K. 359. madde kapsamındaki işlemlerin tarhiyatları için uzlaşma talep edilemiyor.
Vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında farklı oranlarda indirim hakkı var. Vergi ziyaı cezasında birinci defada yarısı, sonraki kesilenlerde üçte biri, Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının ise her defasında üçte biri indirilebiliyor.
Mükellef, ödeyeceğini bildirdiği halde vergi ve vergi cezasını süresinde ödemez veya dava konusu yaparsa, bu madde hükmünden faydalanamıyor.
Vergi inceleme raporunda ciddi eksiklikler olması ve mükellefin uzlaşmayıp dava açma yoluna gitmesi halinde, vergi ve cezanın tamamının veya tamamına yakın bir kısmının kalkabileceği sonucuna varılması halinde, uzlaşma görüşmelerinde vergi ve cezada yüksek indirim yapılıyor. Aksi halde, özellikle vergide sembolik, cezada ise yüksek bir indirim yapılıyor.
Mükellefin haklılık payına göre yüksek indirim (istisnai durumlarda sıfıra indirme) yoluna gidiliyor. Haksız olanlara da “Vatandaş sen gel bir miktar indirim yapalım, sen bunu öde. Yoksa yargıda kaybeder tamamını ödersin” diye uygun bir üslupla, mükellef lehine uyarıda bulunuluyor.
Özetle: Mükellefler, vergi-ceza ihbarnamesi ile kendilerine tebliğ edilen cezalara karşı, cezalarda indirim talep edebilir (VUK Md. 376) veya vergi ve cezası için uzlaşma talep edebilir veya dava açabilir.Eğer bu 30 günlük sürede sayılan haklar da kullanılmazsa vergi ve ceza kesinleşir.
Görüldüğü gibi, yüksek tutardaki vergi ve cezalar için vergi mahkemesinde dava açmadan “uzlaşma” yolunu denemekte yarar var.
SERRA AYTAÇ
HABERHÜRRİYETİ