Laiklik, Atatürk, Türkiye ve Ötesi...

Atatürk devrimlerinden söz ediyor, onları tartışıyoruz sürekli...

Harf devrimi, dil devrimi, şapka ve kılık kıyafet devrimi, tekke ve zaviyelerin kapatılması, halifeliğin kaldırılması, yasaların modernleştirilmesi, kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınması vs...

Peki ama, bunların hepsi ayrı ayrı devrimler midir gerçekten?..

Bence, hayır!..

Yeni Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra, tek bir devrim yapılmıştır aslında:

Laiklik...

Gerisi, hepsi ama hepsi, laik devrimin tamamlayıcı parçalarıdır gerçekte...

Örneğin, alfabenin ve dilin değiştirilip yenilenmesi, Türkçeleştirilmesi...

Önemliydi, çünkü Arapça Kuran yazısıdır, dilidir. Çocukluğumdan hatırlıyorum, sanırım Anadolu'da halen sürdürülen bir alışkanlıktır; yerde Arapça yazılı bir kağıt parçası gördüğünde insanlar onu saygıyla alır, yüksekçe bir yere koyarlar. O kağıtta bakkaldan alışveriş listesi yazılı olabilir, ama Arapça okuma yazmayla pek de arası olmayan insanlar, Kuran ayetleri olma ihtimali yüzünden, Arapça her yazıyı 'mukaddes' gözle değerlendirirlerdi...

Örneğin, 'gardrop devrimi' diye alay edilen şapka ve kılık kıyafet devrimi...

Önemliydi, çünkü insanlar giyim kuşamlarıyla, kafalarına taktıkları sarık ve feslerle birbirlerinden ayrılır; dini ve ırki mensubiyetleri anlaşılırdı. Şapka ise tam bir 'gavur' timsaliydi. Bir anlamda; Batılı sömürgecinin, efendinin, ezenin alameti farikasıydı. Şapka giyerek hem herkes dini göndermesi olmayan 'tarafsız' (ya da, Batı taraflı!) bir serpuşun altında birleşecek, hem de Batı'ya karşı eşitlenerek, aşağılık duygusundan kurtulacaktı. (Bugünden baktığımızda yüzeysel, naif, hatta komik görünebilir. Ama o günler için çok simgesel ve zor -hatta meydan okuyan, geçmişi bir çırpıda silen!- bir davranıştı!)

Örneğin, tekke ve zaviyelerin kaldırılması...

Tartışmaya gerek var mı?..

Örneğin şeriat kanunları yerine laik Avrupa ülkelerinden alınan kanunlar...

Tartışmaya gerek var mı?..

Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi...

Tartışmaya gerek var mı?..

...

Sonuç olarak, eğer bir devrimden bahsedeceksek, bu (temelde!) laik bir ülke olma kararı -ve kararlılığı!- ile yapılan 'Laiklik' devrimidir...

Ve bugün Türkiye'nin diğer tüm İslam devletlerinden olumlu yönde ayrışmasını sağlayan ana... asıl... temel unsur; Atatürk ve arkadaşlarının yeni bir ülke/devlet kurarken bu devrimi yapmış/yapabilmiş olmalarıdır...

Ve, bizler de dahil, sonraki nesillerin en büyük kusuru... hatası... suçu; onların bu çok büyük ve önemli devrimini yeterince anlayıp, koruyamamamız olmuştur...

Böyle düşünüyorum.

Murat Hiçyılmaz / [email protected] yahoo.com