Günün İçinden - 21.11.2023

Güzel bir gün dileğimle mutlu sabahlar ve tüm dostlarıma, okurlara günaydınlar…

Neşeli ve güleç yüzlü güzel bir hafta geçirmeniz dileğiyle, biraz tebessüm ederek yazıya başlayalım…

Tebessüm

- Yahu Recep, bizum Fadume'nun çok köti bi huyi vardur. Gece dörde kadar uyumayı!

- Temelcuğum, peki o saate kadar ne yapayi?

- Penum eve gelmemi bekliyor!

* *

Karadeniz'de bir köyden geçen bir yabancı arabasıyla bir tavuk ezer. Kaçacaktır ama korkar. Dönüşte gene aynı köyden geçecektir. En iyisi sahibini bulup

parasını vermek. Muhtarı bulur durumu anlatır. Tavuğu verir. Ancak tavuk dümdüz olmuştur. Muhtar köylüleri tek tek çağırır. Tavuğu gösterir. Hiç kimse tavuğa sahip çıkmaz. Muhtar sonucu yabancıya açıklar:

- Bizim köyde yamyassı tavuk yoktur.

* *

Temel Karadenizlinin fırınından bir ekmek alacak. Kafasını fırından içeri uzatır:

- Ha oradan bi ekmek vermeni rica edeyirum!

- Ula parasını verecek misun?

- Elbette vereceğum.

- Haçan parasını vereceksen ne diye rica edeyisun?

* *

Yorum

Günlüklerim

Araya karışan ufaklı büyüklü aşklar, ya da aşk sanıları. Benim eski günlerimi doldurup, taşıranlar bunlar işte… Bir hayatın toplamı olarak hani hiç de parlak şeyler değil! Bunları yayınlamak bana da, başkalarına da bir şey kazandırmaz elbet.

Yaşamlarının sonlarına doğru kırk, elli yıllık günlüklerini yayımlayan yazarlar da, gençlik notlarını eski anılarını okurken bu çeşitten bir sıkıntı duymuşlar mıdır acaba? Şimdi benim bir iç üzüntüsüyle okuduğum, anlamsız bir hayatın toplamı gibi gelen yıllarca süren notlarımı – yaşarsam! – Uzun yıllar sonra yeniden okuduğumda yeni değerler, yeni anlamlar görebilecek miyim?

(yarın devam edeceğim)

Bir yazar / Bir öykü;

ORHAN ASENA

Hakkında

Orhan Asena, 7 Ocak 1922 tarihinde Diyarbakır‘da Melikahmet mahallesinde doğmuştur. Dedesi Mirikatibizade Rüştü Efendi toprak aristokrasisinden gelen, toprağı bilen, 3 köy sahibi, soylu taşra aydınıdır. Büyükannesi Ziya Gökalp‘in ablasıdır. Babası M Celaleddin Bey’dir. İlk ve orta öğrenimini Diyarbakır’da tamamladı. Liseyi de Diyarbakır’da okudu. 1939’da Diyarbakır Halkevi’nin açtığı şiir yarışmasında birinci olunca özüne güveni arttı. İlk şiirinin yayımlandığı dergi Dicle Kaynağı idi. İstanbul‘a giderek İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni 1945 yılında bitirerek doktor oldu. Anadolu’nun çeşitli yerlerinde hükümet tabibi olarak görev yaptı. 1946’da Raman Dağı’nda petrol arama kamplarında çalıştı. Bir Ölü Dolaşıyor’u burada yazdı. 1950’de Ulukışla Hükümet Tabibi idi. Galipdede Çıkmazı bu görevi sırasında ortaya çıktı. 1941 yılında daha tıp öğrencisi iken yazdığı şiirleri Yaratış, Çınaraltı, İstanbul gibi sanat ve düşün dergilerinde yayınlandı. 1952 yılında çocuk hastalıkları uzmanlığını kazandı ve 1955 yılında uzmanlığını aldı. Çocuk Esirgeme Kurumu‘nda görev yaptı. 1956 yılında Korku adlı oyununu yazarak bastırdı. Bu, ilk yayımlanmış eseri oldu. 1956’da, Kocaoğlan oyunu Basın-Yayın Umum Müdürlüğü’nün Radyofonik Piyes Yarışması’nda birinci oldu. Efsaneleri oyun konusu yaptı: Tanrılar ve İnsanlar’ı yazdı. Gılgamış ile 1959’da TDK Tiyatro Ödülü’nü aldı.

Orhan Asena, 1959 yılında Osmanlı tarihini yorumlamağa başladığı tiyatro eserleri vererek. Hürrem Sultan‘ı yazdı. Gecenin Sonu 1962’de çıktı. Tohum ve Toprak 1963’te çıktı. Fadik Kız 1966’da yayımlandı. Simavnalı Şeyh Bedreddin 1969’da, Atçalı Kel Mehmet ise 1969’da çıktı. 1982 de Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe‘yi yazdı. 1964 yılında Almanya‘ya gitti. 2,5 yıl kaldığı Almanya’da yabancı dil öğrendi ve uzmanlık alanını geliştirdi. 1971 yılında emekli oldu ve 12 Mart döneminin sıkıntıları yüzünden Almanya‘ya gitti. Bu sefer 6,5 sene kaldı. Almanya’da hekim olarak çalıştı. Türkiye’ye 1977 yılında döndü ve Ankara’ya yerleşerek hekimliğini, tiyatro yazarlığını başkentte devam ettirdi. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nde Edebi Kurul Üyesi ve Başkanı olarak da görev yaptı. Türkiye dışındaki olaylara da ilgi duyduğunu “Şili’de Av” ile gösterdi. Etkisi yıllar ve yıllar boyu sürecek bu karşı devrim olayını tiyatrolaştırdı. 1974’te yayımlanan bu oyunuyla İsmet Küntay ödülünü aldı. Toroslardan Öteye de aynı yıl yayımlandı. Ölü Kentin Nabzı 1979’da yayımlandı. İsmet Küntay Ödülü’nü 2. kez aldı. Seyisbaşı Konağı 1981’de çıktı. 1982’de, Ölümü Yaşamak adlı eseriyle Avni Dilligil Ödülü’nü kazandı. İlk yıllar, Roksolan 1985’de yayımlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın düzenlediği Karagöz oyun metni yarışmasında Karagöz Emekli Oldu adlı eseriyle 1986’da üçüncü oldu.

40’dan fazla oyun yazan Orhan Asena, 1998’de Devlet Sanatçısı unvanını aldı. Tiyatro eleştirmenleri Dr Asena’yı Türkiye’nin Shaekespeare‘i olarak tanımladılar. Orhan Asena, 15 Şubat 2001 tarihinde Ankara’da 79 yaşında ölmüştür.

Atçalı Kel Mehmet

Birey toplum çatışmasından baskı altındaki bireylerin başkaldırısına kadar birçok konu eserlerinin odağını oluşturur. Atçalı Kel Mehmet ismini verdiği oyunu TRT'den 1970 senesinde ödül almasını sağlamıştır. Tarihsel konulardan eserlerinde bolca yararlanmıştır.

Dipnotum

AHMET KAYA,

Benim gizli kahramanım

Salt, dünyasını değiştirdi. Benim için her zaman yaşayan, yürekli, delikanlı, protest Ahmet Kaya… Bu Kasım ayının 16’sında ölümünün üzerinden 23 yıl geçmiş olacak! Yıllar önce onunla oturup, bir ara sohbet etmiştik. O sohbet esnasında son romanımda söz ettiğim, siyasi görüşten bulunduğum cezaevinde, benimle birlikte tutuklanan birçok öğrenci arkadaşla kısım kısım yer verdiğim detaylardan da bahsettim… Öyle bir sevgi dünyamdaydı ki, uzaklarda da olsa hep çok yakın bir ilişki, dostluk hissettim! Üstelik romanıma bir şarkısının öyküsünü de bağışlamıştı… “Adı Bahtiyar”, benim koğuşta tanıdığım siyasi görüşünden dolayı içeride alıkonan arkadaşım, bu şarkının öyküsüne biraz uyuyordu. O da Diyarbakırlıydı. O da, bir başka suç nedeniyle ağır hüküm giyerek cezaya çarptırıldı. Sonra dayanamayıp, intihar etti!

(devamı yarına)

Bir şair / bir şiir;

NEVZAT ÇELİK

Hakkında

1960'da Boyabat'ta doğan Nevzat Çelik, 1965'de ailesiyle birlikte İstanbul'a geldi. Mart 1980 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (DGSA) Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu (UESYO) Grafik bölümü birinci sınıfta okurken tutuklandı. Dev-Sol davasından idam istemiyle yargılandı.

1984'ta Şafak Türküsü adlı şiir dosyası Akademi Kitabevi Şiir Ödülü birincilik ödülünü alarak kitaplaştı. 1985 yılında İTÜ İşletme Fakültesi Öğrenci Derneği tarafından ülke çapında yapılan şiir yarışmasına bir şiiri ile katıldı ve bu yarışma 1986 yılında sonuçlandı, Çelik'in şiiri yarışmaya katılan 1350 kadar şiir arasından ilk ona girdi ama birinci olamadı. 1987'de Müebbet Türküsü adlı şiir kitabı Poetry International ve Hasan Hüseyin Şiir Ödülünü aldı. Daha sonra hiçbir yarışmaya katılmadı. 1987 Aralık ayında tahliye oldu. 1990'da iki şiir kitabı daha çıkardı; Suda Seken Hayat ve Yağmur Yağmasaydı. 1998 Ekim ayında Sevgili Yoldaş Kurbağalar adlı şiir kitabı, 2005 Nisan'ında ise ilk romanı Bağışlanmış Hüzün yayımlandı. Şafak Türküsü'ndeki en güzel şiirlerinden birini ("Elma") Hasan Hüseyin Korkmazgil’e adamış olmasına rağmen, ilk iki kitabıyla daha çok Ahmed Arif ve Nazım Hikmet şiirinin etki alanlarında görününüyor, zekice buluşları ve uyak bulmadaki özgün becerisiyle dikkat çekiyor, kuşağından en çok Ahmet Erhan'la ortak tema ve söyleyiş alanlarını paylaşıyordu. Bu ilk kitabının olağanüstü başarısına karşın uzunca bir süre yeni ürün vermedi ya da çalışmalarını yayınlamadı. 1990 başlarında yayınladığı kitaplarıyla, kendisini yinelemediği, yeni şiir alanlarına açıldığı, şiirini ses ve tema özellikleri bakımından genişletip zenginleştirdiği görüldü. Bu dönem şiirlerinde Attilâ İlhan etkileri görülüyordu.

Sevgili Yoldaş Kurbağalar ise şiirini her anlamda yenileyip geliştirmeyi başarmış bir şairin olgunluk dönemi ürünleri sayılabilir. Bu kitabındaki şiirlerin İkinci Yeni şiirinin olumlu özelliklerini de özümsediği görülüyor. Bu özellikleriyle Nevzat Çelik sadece kendi kuşağının değil günümüz Türk şiirinin en dikkate değer şairleri arasındadır.

Mümkünüm Yok

Plastik tadında yediğim içtiğim

Yaz kış gözlerimi örseliyor duvar

Paslanıyor demir gelip boyuyorlar

Hep aynı renkte ölemem

Beton tuttu ayaklarım dışarda kar

Karın altında toprak nasıl hasretim

Bir kuşun kanatları geçiyor üzerimden

Bin kanat bakıyorum parmaklığa

Aklı gidiyor nöbetçinin

Kırk yıllık yoldan tanırım ben soğukları

Ama asıl baharların erbabıyım

Yine yorgun argın aşacak dağları

Yine kapıma yıkılacak karanfil

Elleriyle koymuş gibi bulacak

TARİHTE BUGÜN ÖNEMLİ OLAYLAR

* 1787 - Osmanlı-Rus Savaşı'nın ilanı.

* 1907 - II. Abdülhamid, motosiklet ve otomobil gibi sıvı yakıtlı çağdaş taşıtların ithaline izin verdi.

* 1915 - Çanakkale'de Kireçtepe muharebesi kazanıldı.

* 1922 - Büyük Taarruz öncesinde Mustafa Kemal Paşa, gece gizlice cepheye hareket etti.

* 1945 - Endonezya Hollanda’dan bağımsızlığını ilan etti.

* 1949 - Erzurum, Bingöl ve ilçesi Karlıova'da meydana gelen 6.7 şiddetindeki depremde 450 kişi öldü, 1.500'ü aşkın ev yıkıldı.

* 1952 - Türkiye ve Yunanistan, Ege Denizi'nde ortak tatbikata başladılar.

* 1967 - İzmir Aliağa Rafinerisi'nin temeli Başbakan Süleyman Demirel tarafından atıldı.

* 1969 - ABD’deki Camille tayfununda 248 kişi öldü.

* 1969 - Türkiye sağır ve dilsizler kraliçesi Sevil Tez, Belgrad'ta yapılan güzellik yarışmasında dünya birincisi seçildi.

* 1974 - Türk birlikleri Karpaz Yarımadası’nı gerilla saldırıları düzenleyen Rum askerlerinden arındırdı. Son olarak, ateşkes ihlallerini gerekçe göstererek Yeşilırmak bölgesinde mahsur kalan Türkleri kurtardı.

* 1975 - Bir Filistin Kurtuluş Örgütü heyeti, destek sağlamak ve büro açmak için Ankara'ya geldi.

* 1976 - Sivas'ta demir çelik tesisleri kurulmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

* 1978 - İran'da Şah rejimine karşı iç savaş başlatıldı.

* 1983 - Milli Güvenlik Konseyi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu'nun kuruluşunu onayladı. Böylece, Türk Dil Kurumu (TDK) ve Türk Tarih Kurumu'nun (TTK) özerkliğine son verildi.

* 1987 - Steffi Graf, Dünya Tenis Birliği ‘Kadınlar Sıralaması’nda, Martina Navratilova’yı geride bırakarak birinciliğe yerleşti. Graf, bu başarıyı kazandığında henüz 18 yaşındaydı ve 1987’de, içinde ‘Fransa Açık’ın bulunduğu 8 turnuva kazanmıştı.

* 1988 - Ziya-ül Hak düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.

* 1990 - İncirlik Hava Üssü'nün kapıları ilk kez basına açıldı.

* 1996 - Rusya ile Çeçenistan arasında resmî olarak ateşkes antlaşması imzalandı.

* 1996 - Etiyopya birlikleri, Somalili 232 Müslümanı öldürdü.

* 1998 - Alaattin Çakıcı, Fransa'nın Nice kentinde yakalandı.

* 1999 - Kocaeli-Gölcük merkezli 7.6 şiddetindeki Marmara depreminde, resmi rakamlara göre 18.373 kişi hayatını kaybetti. Depremde ülkenin can damarı sanayi tesisleri de büyük hasar gördü. Hasarlı konut ve işyeri sayısı 245 bini aştı.

* 2000 - Picasso'nun, The Portre Of Young Women isimli kayıp tablosu Şanlıurfa'da ele geçirildi. Daha önce de Picasso'ya ait La fermiere tablosu İzmir'de ve Dora Maar tablosu da Selçuk'ta ele geçirilmişti.

* 2004 - Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine Büyükelçi Yiğit Alpogan atandı (MGK'nun ilk sivil sekreteri).

TARİHTE BUGÜN DOĞANLAR

* 1601 - Pierre de Fermat, Fransız hukukçu ve matematikçi (ö. 1665)

* 1629 - III. Jan Sobieski, Lehistan (Polonya) kralı (ö. 1696)

* 1864 - Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk yazar (ö. 1944)

* 1882 - Samuel Goldwyn, Polonyalı film yapımcısı (ö. 1974)

* 1911 - Mikhail Botvinnik, Sovyet dünya satranç şampiyonu (ö. 1995)

* 1930 - Ted Hughes, İngiliz yazar ve çocuk edebiyatçısı (ö. 1998)

* 1943 - Robert de Niro, ABD'li aktör

* 1960 - Sean Penn, ABD'li aktör

* 1976 - Olena Krasovska, Ukraynalı atlet

* 1977 - Tarja Turunen, Finlandiyalı soprano

* 1977 - Thierry Henry, Fransız futbolcu

* 1978 - Sagopa Kajmer, Türk rap sanatçısı

* 1980 - Daniel Gonzalez Güiza, İspanyol futbolcu

* 1984 - Oksana Domnina, Rus buz patenci

* 1989 - Farah Zeynep Abdullah, Türk oyuncu

* 1990 - Rachel Hurd-Wood, İngiliz oyuncu

* 1992 - Paige, İngiliz profesyonel güreşçi

TARİHTE BUGÜN ARAMIZDAN AYRILANLAR

* 1676 - Jakob von Grimmelshausen, Alman yazar (d. 1621)

* 1786 - II. Friedrich, Prusya kralı (d. 1712)

* 1896 - Mary Abigail Dodge, kadınların erkeklerden bağımsızlığını savunan Amerikalı denemeci ve yayıncı (d. 1833)

* 1968 - Necmettin Halil Onan, Türk şair (d. 1902)

* 1969 - Otto Stern, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1888)

* 1979 - Ahmet Kireççi, 1948 Londra Olimpiyat Oyunları şampiyonu güreşçi (d. 1914)

* 1983 - Ira Gershwin, ABD'li şarkı sözü yazarı (d. 1896)

* 1987 - Clarence Brown, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1890)

* 1987 - Rudolf Hess, Alman siyasetçi ve Adolf Hitler'in NSDAP'deki vekili (d. 1894)

* 1988 - Muhammed Ziya ül Hak, Pakistan'ın 6. başkanı (d. 1924)

* 1999 - Ziya Taşkent, Türk sanat müziği sanatçısı (Marmara Depremi'nde Yalova'da öldü.) (d. 1932)

www.Haberhurriyeti. com / Mustafa Gökçek