Günün İçinden - 26.10.2023

Güzel bir gün dileğimle mutlu sabahlar ve tüm dostlarıma, okurlara günaydınlar…

Neşeli ve güleç yüzlü güzel bir hafta geçirmeniz dileğiyle, biraz tebessüm ederek yazıya başlayalım…

Tebessüm

BİR SİZDEN

İki Laz sinek avına çıkmışlar. Dolaşıp ararlarken, birinin alnına bir sinek gelip konmuş. Laz usulca arkadaşına alnındaki sineği göstermiş. Arkasından da Laz hemen namluyu doğrultup ateş etmiş; sineği de, arkadaşını da vurmuş:

-Bir suzden, bir buzden citti, diye söylenmiş.

BOĞA

İki avcı arkadaş yaban ördeği avına çıkmışlardı. Ördeklerin yanına rahatça ürkütmeden varabilmek için bir İnek postuna bürünmeye karar verdiler.

İki arkadaştan sadece İneğin ayakları tarafında yürüyenin tüfeği vardı. Etrafı gözleyerek yavaş yavaş ilerliyorlardı.

Bir ara arkadaki heyecanla seslendi:

-Çabuk tüfeği bana ver, çabuk!

Öbürü şaşkınlıkla sordu:

-Ne o, sürü arkada mı yoksa?

Beriki sabırsızlıkla:

-Ne sürüsü yahu! Dedi. Arkadan bir boğa dörtnala üstümüze geliyor.

HAVA

Boks maçı hayli heyecanlı geçiyordu. İki boksör ringde kıyasıya dövüşüyorlardı. Ama birinin durumu pek kötüydü. Göz kapakları kapanmış, yüzü gözü kan içinde kalmıştı, yumrukları havayı dövüyor, bir teki bile rakibine değmiyordu.

Raunt arasında menajerine sordu:

-Maçı alma şansım var mı?

Menajeri bir yandan terini kurularken:

-Elbette var, diye cevap verdi. Sen havayı dövmeye devam et

Böylelikle herifi zatürreden öldürebilirsin...

Dipnotum

Şiirin kökeni – 4

(Dünden devamla…)

Şair, idealistlerin sandığı gibi, insanı, gerçek dışı bir dünyaya, giz dolu bir derinliğe, düş dolu bir sonsuzluğa götüren kişi değildir sadece… Bize giz gibi, salt derinlik gibi, düş gibi, sonsuz gibi, vs. gibi gelen şey, aslında somut gerçekliğin, geniş anlamda günlük yaşam gerçekliğimizin boyut kazanması, bütünleşmesi, dağınıklıktan kurtulması, birliğe kavuşmasıdır.

(Devamı yarın…)

Bir yazar / Bir öykü;

HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR

Hakkında

17 Ağustos 1864 tarihinde İstanbul’da doğmuş olan Hüseyin Rahmi Gürpınar henüz 3 yaşındayken annesinin vefat etmesi üzerine, Hünkâr yaverliği yapan Mehmet Sait Paşa adındaki babasının yanına Girit’e gönderilmiştir. Girit’te ilköğrenimine başlamasının ardından babası tekrar evlenen Hüseyin Rahmi bu sefer de İstanbul’a anneannesinin yanına gönderildi.

Girit’ten gönderilmesinin ardından ilköğretim hayatına İstanbul’da devam etmek zorunda kaldı. Eğitimine İstanbul’da devam eden Hüseyin Rahmi Yakup ağa Mektebi ve Mahmudiye Rüştiyesi okullarından mezun olmuştur. 1872 yılında Abdurrahman Şeref Bey himayesinde girdiği Mektep-i Mülkiye’yi 2. Sınıfta iken geçirdiği hastalık nedeniyle bırakmak zorunda kalmıştır. 1887 yılında Tercüman-ı Hakikat adındaki gazetede yazar olarak çalışan Hüseyin Rahmi, İkdam ve Sabah gibi gazetelerde de çalıştıktan sonra Boşboğaz ve Güllâbi adındaki kendi gazetesini çıkartmıştır.

Hüseyin Rahmi aynı zamanda Kütahya milletvekili olarak 2 dönem çalışmalarını göstermiştir. Halkın yaşantısını, sorunlarını ve eksiklerini içerisine mizah da ekleyerek yazan Hüseyin Rahmi, Servet-i Fünun edebiyatıyla ilgilenmemiştir. Güldürürken bir yandan da düşündüren yazıları ile Hüseyin Rahmi dönemin edebiyatının en büyük yazarları arasında yerini almıştır. Hüseyin Rahmi Gürpınar 8 Mart 1944 tarihinde vefat etmiştir.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Eserlerinin Özellikleri

-Dili sadedir.

-Kahramanlarını bulundukları çevrenin diliyle konuşturur.

-Eserlerinde taklitlere yer verir.

-İstanbul'un iç mahallerinde ki hayat tarzını hikâye ve romanlarında karikatürize eder. Bu yönüyle sokağı edebiyata getiren sanatçı olarak kabul edilir.

-Gözleme ve çevre tasvirlerine büyük önem verir.

-Natüralizmin temsilcisidir.

-Romanlarında sosyal tenkide yer verir.

-Romanları teknik yönden kusurludur.(Olayın akışını keser, gereksiz bilgiler verir.)

Gulyabani (roman)

Gulyabani, Hüseyin Rahmi Gürpınar tarafından yazılan ve 1913 yılında basılan, yazarın karşı olduğu peri, gulyabani gibi bâtıl inançlarla saf ve namuslu insanların nasıl kandırıldığını anlatan ve bilimsel düşünceyi savunan bir kitaptır. Olayların çoğu o tarihte bir köy olan Dudullu'da geçer.

İçerisinde Gulyabani öyküsünden başka, Gönül Ticareti ve Melek Sanmıştım Şeytanı adlı iki öykü daha bulunur.

Bir şair / bir şiir;

KUL NESİMİ

Minnet Eylemem

Har içinde biten gonca güle minnet eylemem

Arabî, Farisî bilmem dile minnet eylemem

Sırat-ı Müstakim üzere gözetirim Rahim'i

İblisin talim ettiği yola minnet eylemem...

Bir acayip derde düştüm herkes gider kârına

Bugün buldum bugün yerim, Hâk kerimdir yarına

Zerrece tamahım yoktur şu dünyanın varına

Rızkımı veren Huda’dır kula minnet eylemem...

Ey Nesimi can Nesimi ol gani mihman iken

Yarın şefaat kârım Ahmet-i Muhtar iken

Cümlenin rızkını veren ol gani Settar iken

Yeryüzünün halifesi hünkâra minnet eylemem...

Hakkında

XIV. yüzyılda Bağdat'ta doğmuş, Halep'te derisi yüzülerek öldürülmüş tasavvuf şairi Seyit Nesimi ile XVII. yüzyılda yaşadığı sanılan Kul Nesimi'yi birbirine karıştırmamak gerekir.

Asıl adı Ali olan Kul Nesimi'nin yaşamı pek bilinmiyor. Cahit Öztelli'nin yaptığı son araştırmaya göre, "XVII. yüzyılın ünlü Bektaşî ve Hurufî şairidir. Soyu XIV. yüzyılın ünlü şairlerinden ve Yunus Emre izleyicilerinden Sait Emre'ye dayanır, İran Safavi şahlarının Anadolu üzerindeki egemenliğini sağlamak yolunda sürdürülen siyasal çabalara katılmış, bu yüzden Alioğlu ve Dedemoğlu'yla birlikte kovuşturmalara uğramıştır. Sonunun nasıl bittiğini gösterecek belge yoktur."

Kul Nesimi'nin doğum yeri ve yılı gibi ölüm yeri ve yılı da bilinmiyor. Ancak şiirlerinden 1668'de sağ olduğu, Bektaşiliğe bağlandığı, sağlam bir öğrenim gördüğü, tasavvuf ve din konularını iyi bildiği anlaşılıyor.

Kul Nesimi'nin hem hece, hem de aruzla şiirleri vardır. İki ölçüyü de beceriyle kullandığı, inancıyla sanatını at başı götürdüğü görülmektedir. Aşk konusuna da değinmekle birlikte, daha çok din ve tasavvuf inancını yansıtan lirik nefesleriyle ün kazanmıştır. Bunlardan bazıları bestelenmiştir.

TARİHTE BUGÜN ÖNEMLİ OLAYLAR

* 740 - Konstantinopolis'te çok sayıda ölüm ve yaralanmaya neden olan deprem oldu.

* 1461 - Trabzon İmparatorluğu, Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Osmanlı güçlerine teslim oldu.

* 1825 - New York’un üst bölgesinde açılan Erie kanalı, Hudson nehrini ve Erie gölünü birleştirdi.

* 1863 - Uluslararası Kızıl Haç organizasyonu Cenova'da kuruldu.

* 1912 - Yunanistan Selanik'i işgal etti.

* 1918 - Atatürk, Halep'in kuzeyindeki işgalcilerin taarruzunu durdurdu.

* 1922 - Dışişleri Bakanlığı’ndan ayrılan Yusuf Kemal Tengirşenk’in yerine İsmet İnönü Lozan Konferansı'nın hemen öncesinde Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi.

* 1923 - Türkiye Millî Futbol Takımı, ilk maçında Romanya ile 2-2 berabere kaldı.

* 1924 - Kâzım Karabekir Paşa, Birinci Ordu Müfettişliğinden ayrıldı artık milletvekili olarak çalışacağını bildirdi.

* 1933 - Cumhuriyetin 10. yılı d*ısıyla Genel Af Kanunu çıkarıldı.

* 1933 - Türkiye'de kadınlara köy ihtiyar heyetlerine ve muhtarlığa seçme ile seçilme hakkı verildi.

* 1936 - 16 yaşındaki ressam Turgut Cansever, ilk resim sergisini açtı.

* 1936 - Hoover Barajının ilk jeneratörü devreye girdi.

* 1947 - Irak'taki İngiliz askeri işgali sona erdi.

* 1951 - 77 yaşındaki Winston Churchill yeniden Birleşik Krallık başbakanı oldu.

* 1958 - Pan Amerikan havayolları şirketi Boeing 707'nin ilk ticari uçuşunu New York'tan Paris'e gerçekleştirdi.

* 1961 - Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı seçildi.

* 1966 - Kuzey Atlantik Konseyi (NATO) karargâhını Brüksel'e taşımayı kararlaştırdı.

* 1975 - Enver Sedat, ABD'ye resmi ziyarette bulunan ilk Mısır devlet başkanı oldu.

* 1975 - Genel nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu 40.197.669 kişi.

* 1982 - Yılmaz Güney vatandaşlıktan çıkarıldı.

* 1984 - Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir bakan azledildi. Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan, istifa etmeyince, Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından görevden alındı.

* 1991 - Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak sınırından girerek operasyon başlattı.

* 1994 - İsrail ile Ürdün arasındaki 46 yıllık savaşa son veren tarihi barış anlaşması iki ülke arasındaki sınırda, 5 bin kişinin katıldığı gösterişli bir törenle imzalandı.

* 1995 - İslami Cihat lideri Fathi Şikaki, Malta'daki otelinde MOSSAD ajanları tarafından öldürüldü.

* 1995 - Demokrasi Partisi (DEP) davası karara bağlandı. Yargıtay Leyla Zan’a, Hatip Dicle, Orhan Doğan ve Selim Sadak'ın 15'er yıl, Mahmut Alınak ve Sırrı Sakık'ın 3'er yıl 6'şar ay hapis cezasını onayladı. Cezaları bozulan Ahmet Türk ve Sedat Yurttaş tahli

* 2002 - Moskova tiyatrosunda üç gündür süren rehin alma eylemi, Rus özel güçlerinin (Spetsnaz) düzenlediği ve yaklaşık 50 Çeçen isyancı ile 800 rehineden 118'inin ölümüne neden olan bir operasyonla sona erdi.

TARİHTE BUGÜN DOĞANLAR

* 968 - Kazan, Japon imparator (ö. 1008)

* 1685 - Domenico Scarlatti, İtalyan besteci (ö. 1757)

* 1759 - Georges Danton, Fransız devriminin liderlerinden (ö. 1794)

* 1800 - Helmuth Karl Bernhard von Moltke, Prusyalı mareşal (ö. 1891)

* 1883 - Napoleon Hill, ABD'li yazar (ö. 1970)

* 1909 - Affonso Eduardo Reidy, Brezilyalı mimar (ö. 1964)

* 1912 - Don Siegel, ABD'li film yönetmeni (ö. 1991)

* 1916 - François Mitterrand, Fransa cumhurbaşkanı (ö. 1996)

* 1919 - Muhammed Rıza Pehlevi, son İran şahı (ö. 1980)

* 1947 - Hillary Rodham Clinton, ABD başkanı Bill Clinton'ın eşi

* 1961 - Dylan McDermott, ABD'li aktör

* 1962 - Cary Elwes, İngiliz aktör

TARİHTE BUGÜN ARAMIZDAN AYRILANLAR

* 1764 - William Hogarth, İngiliz ressam (d. 1697)

* 1890 - Carlo Collodi, İtalyan gazeteci ve yazar (Pinokyo romanının yazarı) (d. 1826)

* 1957 - Nikos Kazancakis, Yunan yazar (d. 1883)

* 1963 - Behzat Butak, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1891)

* 1967 - Ali Canip Yöntem, Türk şair, yazar (d. 1887)

* 1972 - İgor Sikorsky, ilk başarılı helikopteri yapan Rus asıllı ABD'li (d. 1889)

* 1983 - Feyzullah Çınar, Alevi - Bektaşi ozan (d. 1937)

* 1993 - Siyami Ersek, Prof. Dr., Türkiye'de açık kalp ameliyatlarını başlatan (d. 1920)

* 2001 - Hüseyin Hilmi Işık, Türk yazar (d. 1911)

* 2005 - Fahrettin Aslan, Maksim Gazinosu sahibi (d. 1932)

www. Haberhurriyeti.com / Mustafa Gökçek