Ceyhun Ergüven / Ajans Bizim / Kanada / Ottawa
Kuzey Amerika ‘da Haziran ayı, hava sıcaklığı bakımından felâket denebilecek rekorlar kırdı ve özellikle Kanada’da oluşan bir “sıcak hava kubbesi”, Vancouver’in kuzeybatısındaki bir kasabayı neredeyse haritadan sildi.
Vancouver çevresindeki küçük bir yerleşim birim olan Lytton’da hava sıcaklığı 29 Haziran’da 47,9 °C’ye kadar çıkmıştı. Bu bölgede, en sıcak gün, 1937 yılında 45 °C ile yaşanmıştı. Aşırı sıcaklar nedeniyle Kanada’da 700’den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 150’den fazla orman yangını çıkmıştı.
Avrupa Kopernik İklim Değişikliği Servisi (C3S), bugün, “Haziran 2021, Kuzey Amerika için en sıcak ay oldu” açıklamasında bulundu ve bunun küresel ısınmanın en iyi örneğini oluşturduğunu kaydetti.
C3S’nin direktörü Carlo Buontempo, Haziran 2021’in, 1991-2020 dönemindeki ortalama sıcaklığı 1,2 derece aştığını, bunun da bölgede en yüksek sıcaklığını tespit edildiği 2012’de ölçülen sıcaklıktan 0,15 derece yüksek olması anlamına geldiğini söyledi.
Hava olayları uzmanı Julien Nicolas ise “Bu sıcak hava dalgası yoktan var olmuyor. Isınan dünya iklimi çerçevesinde oluşuyor ve böylece daha da sıcak hava dalgalarının oluşmasını mümkün kılmaya başlıyor. Kuzey Amerika’da, Rusya’nın batısında ve Sibirya’nın kuzeyinde geçen ay tanık olduğumuz sıcak hava dalgaları, ısınmaya bağlı olan artan eğilimin son örnekleridir” dedi.
C3S’nin hazırladığı bir raporda, sıcaklık dalgasına maruz kalan bölgelerde toprağın alışılmamış derecede kuru olduğunun tespit edildiği ve “orman yangınları ile sıcaklık dalgasının hayatı tehdit ettiği” belirtildi.
Son günlerde Kanada’da ölümcül sıcak dalgasının ve kuru iklim koşullarının sebep olduğu onlarca yangın çıktı. Buontempo, “Kanada’da olup bitenler, önceki rekora göre göre bir sıçrama anlamına geliyor. Bu rekorlar, iklim değişikliğinin hayatımıza yapabileceği etkileri güçlü bir şekilde hatırlatıyor” dedi.
2015 tarihli Paris iklim anlaşması, dünya çapında sıcaklık artışını iki santigrat derecenin “çok altında” ve mümkünse 1,5 derece ile sınırlandırılması çağrısında bulunuyor.
İnsan faaliyetleri, dünya çapında hava sıcaklığını günümüze kadar yaklaşık 1,1 derece artırdı ve gittikçe şiddetlenen fırtınalara, aşırı sıcak dalgalarına, kuraklıklara ve orman yangınlarına sebep olmaya başladı.
Mayıs ayında, Dünya Meteoroloji Örgütü ve Britanya Meteoroloji Örgütü (Met Office), yıllık ortalama küresel sıcaklığın beş yıl içinde geçici olarak sanayi öncesi sıcaklıkların 1,5 derece üzerine çıkma olasılığının %40 olduğunu duyurmuştu.
2020 de dahil olmak üzere son altı yıl, şimdiye kadarki en sıcak altı yıl olarak kayıtlara geçti.