İsviçre Savunma Bakanı Viola Amherd, hükümete Federal İstihbarat Servisi (NDB) Başkanı Jean-Philippe Gaudin’in istifasının da istendiği bir rapor verdi.
Savunma Bakanının istifa istemini kabul eden 61 yaşındaki Gaudin'in Ağustos ayında emekliye ayrılacağı belirtildi.
İddialara göre, Savunma Bakanı ile Federal İstihbarat Servisi (NDB) Başkanı arasında ''bir güven eksikliği'' bulunuyor.
Nedeni ''Crypto skandalı'' iddiası
Gaudin’in istifasına yol açan sürece ilişkin iki önemli iddia konuşuluyor. Bunlardan biri, Gaudin'in ''Savunma Bakanı Amherd’e güvenin olmaması ve onunla doğrudan iletişim kurmak istememesi.'' Yasal olarak istihbarat servisi başkanının, doğrudan Savunma Bakanı tarafından onaylanan operasyonları yürütmesi gerekiyor.
Bir diğer iddia ise Gaudin‘in, uluslararası boyutuyla gündeme gelen ve İsviçre’nin de için de bulunduğu ''Crypto casusluk soruşturması'' döneminde Bakan Amherd ile sorun yaşamaya başladığı yönünde. Gaudin, bu dönemde, İsviçre’nin isminin de geçtiği bu soruşturma için aktif çalışma yürütmemekle eleştiriliyor.
''Crpyto skandalı''
''Crypto'' casusluğa karşı bir şifreleme cihazı ve şifresi zor çözülebilen veya çözülmemesi gereken bir alet. Bir ülkenin askeri ve diplomatik alandaki iletişimini kurmada yardımcı olan teknik bir cihaz ve 1952 yılından beri İsviçre’nin Zug kantonunda Crypto AG tarafından üretiliyor.
1990’lı yılların başlarında ''Crypto’nun, ABD Gizli Servisi (CIA) ve Alman Gizli Servisi (BND) tarafından kontrol altında tutulduğu'' öne sürülüyordu. İddialara göre, bundan aralarında İsviçre Federal Hükümet bakanlarının da bulunduğu birçok kişi haberdardı.
Bu iddialar, 2020 başlarında yeniden alevlendi. Kimin gönderdiği belli olmayan, 280 sayfalık, CIA ve BND imzalı belgeleri bazı basın kuruluşlarına ulaştı. Konu, Washington Post, Alman ZDF ve İsviçre televizyonunun işlendi ve uzun süre gündemde kaldı.
İddialara göre, hisse senetlerinin yüzde 48’i Liechtenstein’daki bir posta kutusu şirketine ait olan Crypto AG, 1970’li yıllarından beri CIA ve BND tarafından yönetilmekteydi. Şirket, şifre makinesinde bıraktığı bir açık kapı aracılığı ile başka ülkelere satılan Crypto’ların CİA ve BND tarafından kolayca dinlenebilme imkanı sağlıyor. Bu kontrol en az 2018 yılına kadar sürmüştü.
İsviçre Federal Hükümeti konuyu araştırması için bir ekip görevlendirdi. Konu açıklığa kavuşturuluncaya kadar Crypto aletlerinin ihracatı da durduruldu.
Gaudin hakkında
Jean-Philippe Gaudin, 1 Temmuz 2018’de İsviçre Federal İstihbarat Servisi'nin (NDB) yöneticiliğine getirildi. Daha önce askeri bir ataşe olarak görev yapan Gaudin, 2008-2015 yılları arasında Askeri İstihbarat Teşkilatı’na başkanlık etmişti.
Fransa, Belçika ve diğer Avrupa ülkelerinin yanı sıra ABD ve Rusya’nın istihbarat servisleri ile iyi bir ağ oluşturmakla tanınan Binbaşı Gaudin'in son üç yılda NDB’yi yaklaşık üçte bir oranında büyüttüğü belirtiliyor.
Gaudin’in istifasının ardından, yerine yardımcısı Jurg Bühler vekalet edecek. Daha sonra yapılacak görevlendirme için Savunma Bakanlığı Güvenlik Politikalar Başkanı Pälvi Pulli’nin adı geçiyor.