Kıdem Tazminatı fona devredilecek tartışmaları ve hazırlıkları süre dursun mevcut yasaya göre alınacak tazminatın miktarı 1 temmuzdan itibaren arttı. Bakan Albayrak'ın imzaladığı genelgeye göre kıdem tazminatının tavanı kazancı 7 bin 117 liraya yükseldi.(son 4 aylık bürüt ücreti en yüksekten yatanlar için) Yılık tespit edilen bu rakam Aralık 2020'ye kadar geçerli olacak. Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda 2 kez artırılan bu rakama göre 10 yıl çalışan bir işçinin eline Haziran ayına göre 3.870 lira fazla para geçecek. Kıdemde tavan 1 Temmuz-31 Aralık 2019 döneminde 6.379 liraydı. Böylece son 1 yılda kıdem tavanında memur zamlarıyla birlikte 738 liralık artış meydana geldi.
PEKİ KIDEM TAZMİNATINA NASIL HAK KAZANILIYOR?
Kıdem tazminatı; çalışan işçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistem.Geçerli olan 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesine göre, 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde çalışanlar işverenlerinden kıdem tazminatı alabiliyor. İlgili yasada Kıdem Tazminatı alabilmek için 7 hal belirtiliyor. Bunlar:
- İşverenin haklı bir sebep olmadan işten çıkartması
- İşçinin haklı bir sebeple işi bırakması
- Erkek çalışanların askerlik için işi bırakması
- Emekli olmak amacıyla işçinin işi bırakması
- Emeklilikle ilgili diğer şartları tamamlayıp, emeklilik yaşını evinde beklemek amacıyla işçinin işi bırakması
- Kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde işi bırakması
- İşçinin ölmesi,
Bu belirtilen hallerden herhangi birisinde, her çalışma yılına işçinin bir brüt maaşı tutarında kıdem tazminatı ödenir.
İHBAR TAZMİNATI NASIL ALINIYOR
Kanuna göre; işveren, işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorunda. Işçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta (56 gün) önce haber vermek zorunda. Buna ‘ihbar süresi’ deniyor.
Haber vermeden işten atanlar, kıdemin yanında ihbar tazminatını da öder. 10 gün çalışan bir işçi de ihbar tazminatına hak kazanır. Işçi de çıkmadan önce işverene ayrılacağını önceden haber vermek zorunda. Ihbar tazminatının hesabında brüt ücret dikkate alınır. Ama bunda ‘tavan sınırı’ yok. Ancak, taban asgari ücrete göre değişiyor. Asgari ücrete zam geldikçe, ihbar tutarı da yükseliyor.
3600 gün, 4500 gün veya 7000 günle kimler alabilir?
İstifayla da mümkün
Tazminat sadece işten çıkarılma durumunda değil, istifa hallerinde de alınabiliyor. Örneğin; erkek işçi askerlik, kadın ise evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa, kıdemini alabiliyor. Emekli olmak için işten çıkanlar, kıdem tazminatı alır. 8 Eylül 1999’dan önce işe girip de 15 yıl sigortalı olan ve en az 3600 günü tamamlayanlar ile 1999’dan sonra ilk defa işe başlayıp 25 yıl sigortalı olup 4500 gün prim ödeyenler ise istifa edince kıdeme hak kazanıyor.
SGK’dan yazı şart
7000 günü tamamlayan kadınsa 58, erkekse 60 yaşını tamamlamak koşuluyla emekli olabiliyor. Dolayısıyla burada sigortalılık süresi aranmıyor. Bir başka deyişle 19 yıl 5 ay 10 gün prim ödeyenler, SGK’dan yazı isteyip çalıştığı yerden istifa ederek kıdem tazminatını yasal olarak alabilir. Bunun için SGK’dan ‘yaş dışında emeklilik şartlarını yerine getirmiştir’ yazısı istenmeli. Fazla mesai nedeniyle ayrılan işçi de kıdem alır. (KAYNAK:POSTA)