Güvenli sürüş için dikkat, konsantrasyon, kuralları takip etme becerisi ile hızlı ve uygun kararlar verebilmek gerekir. Alzheimer hastalığı veya demans oluşmuş diğer hastalar da, bu beceriler zamanla azalacağından sürüş konusunda sorunlar oluşmaya başlar.
Fakat hastanız otomobil kullanmaya devam etmek isteyebilir. Hatta bir sorun olduğunu bile farkında olmayabilir. Otomobil kullanmayı seven bir hastanız varsa, bakıcı ve aile üyelerinin onun ‘’araç sürüşünü durdurma kararı’’ aldığınızı açıklamanız oldukça zordur.
Demansı olan bir kişinin araç kullanmamayı bağımsızlık kaybı olarak algılaması ve araç kullanmamaya karar vermesiyle, bazı yeteneklerinin değişmekte ve azalmakta olduğunu fark etmesi demansı olan kişide depresyona neden olabileceği her zaman akılda bulunmalıdır.
Hastan
ızın güvenliği için uygulamanız gereken stratejiler:
Bakıcı olarak, kişiyle onun araç sürüşünü durdurması hakkında konuşmanız gerekir. Bunu özenli bir şekilde yapın. Kişinin bu yeni aşamaya ulaştığını kabul etmesiyle ne kadar mutsuz olabileceğini değerlendirin.
Otomobil kullanmasının artık onun için sakıncalı olduğunu açıklarken, mümkünse doktorunuzun da yanınızda bulunmasına ve bu durumu onayladığını göstermesi iyi olur.
Sürücü olarak kendisinin ve diğerlerinin güvenliği hakkında konuşun.
Kişinin sorumluluk duygusuna itiraz etmeyin.
Kişinin bu değişiklik hakkındaki hislerinin farkında olun.
Hastanız Alzheimer hastalığının başında ise otomobil kullanmayı en kısa sürede bırakacağına dair bir sürüş sözleşmesi imzalatın. Sözleşme, gereğince sürüşü durdurması için ona kısa bir süre verin.
Otomobil kullanmaması için alternatifler bulun.
Hafif demans hastalar araba kullanıyor olsalar bile, diğer ulaşım seçeneklerine geçmelerinin onlar için çok daha iyi bir seçim olduğunu anlatın.
Evin eksiklerini ve hastanızın ilaçlarını eksiksiz olarak tamamlayın. Böylece dışarı çıkmayı düşünmesini azaltabilirsiniz.
Gerekli randevu ve ziyaretlere giderken başka bir aile üyesinin arabayı kullanmasını sağlayın.
Evlere servis uygulaması olan marketlerden alış veriş yapmaya gayret etmesini hatırlatın.
Yakınınızda bulunan bir taksi şirketi ile ulaşım konusunda size yardımcı olması için bir sözleşme yapın.
Arabayı siz kullansanız bile demans hastalarıyla seyahat ederken sohbet etmeye, müzik çalmaya gayret ederek, dikkatini dağıtın.
Otomobil kullanmayı ne zaman bırakmalı
Hafıza kaybı olan bir kişi bazen güvenli bir şekilde araç sürebilir. Ancak, yolda bir sürprizle karşılaştığında hızlı bir şekilde tepki veremediğinden başkalarına zarar verebilir. Kişinin tepki süresi yavaşlarsa, kişinin araç sürmesini engellemeniz gerekir.
Kişi, gündüz yerel sokaklarda kısa mesafelerde rahat araç yönetebilirler , ancak gece veya otoyolda aracını güvenli bir şekilde kullanamayabilir. Bu durumda, kişinin şoförlük yapacağı süreleri ve yerleri sınırlayın.
Hafif demansı olan insanlar, aynı yaştaki demansız insanlara göre güvenli olmayan bir sürüş riski altındadır. Amerikan Nöroloji Akademisi, demans hastalarının araba kullanmayı bırakmalarını şiddetle tavsiye eder.
Demans hastaları bazen araba kullanmak istemediklerine karar verebilirler, çünkü güvenlik konusunda endişeleri vardır. Diğer bir kısmı ise sürüşü durdurmakta isteksiz olabilir veya araç kullanmada ki becerilerindeki düşüşün farkında olmayabilirler.
Bağımsız sürüşün kaybedilmesi, üzücü olabilir. Kişinin güvenliğini ve başkalarının güvenliğini sağlarken, kişinin duygularını onaylamak ve bağımsızlığını korumak önemlidir.
Bazı insanlar kolayca araba kullanmaktan vazgeçer, ancak diğerleri için bu geçiş çok zor olabilir. Alzheimer’ın bir parçası olan bellek ve içgörü sorunları nedeniyle, kişinin size kızması için hazırlıklı olun.
Alzheimer hastalar
ı için güvenli olmayan sürüş belirtileri:
Tanıdık yerlere giderken kaybolmak.
Uygun şeritte kalamamak.
Fren ve gaz pedallarının karıştırılması.
Trafik işaretlerine uymamak.
Yavaş veya zayıf kararlar vermek.
Sürüş esnasında kaldırıma vurmak.
Çok yavaş sürüş veya gereksiz yerde hızlanma.
Araç kullanımı sırasında sinirlenmek veya şaşırmak.
Sık sık trafik kazalarına karışmak.
Uygun olmayan yerlere park etmek.
Tanıdık yerlerin nasıl bulunacağını unutmak.
Trafikte yavaş veya zayıf kararlar almak.
Uygun olmayan bir hızda sürüş.
Sürüş sırasında sinirlenmek veya şaşırmak.
Kavşaklarda hata yapmak.
Yolculuk sırasında gideceğiniz varış yerini unutmak.
Alzheimer’lı bir kişinin hala araba kullanmaya yetkin olup olmadığını öğrenmek için, günün farklı saatlerinde, farklı trafik türlerinde ve değişik yol ve hava koşullarında araç sürüşünü izleyin. Sürücü ile aynı araçta sürüş yapmak mümkün değilse, başka bir araçta takip edin.
En erken aşamalarda, hafif demansı olan Alzheimer hastalığı olan bir kişi araba kullanmak gibi karmaşık görevlerde zorlanmaya başlayabilir.
Her ne kadar aile ve bakıcılar güvensiz sürüş belirtilerini izleyebilse de bir meslek terapisti tarafından kapsamlı bir sürüş değerlendirmesi yapmak en iyi karar olacaktır. Hafif demansı olan birey güvensiz sürüş belirtileri göstermemişse ve sürmeye devam etmek istiyorsa profesyonel bir kişi, hastanızın araç kullanmasını ne zaman ve nasıl azaltacağını veya durdurabileceğini daha iyi değerlendirebilir.
Zor geçişler için stratejiler
Demansla yaşayan kişi araba kullanmaktan vazgeçmek istemiyorsa, şu son çare koruyucu stratejileri göz önünde bulundurun.
Endişelerinizi kişiyle konuşmayı deneyin. Konuşma düzgün gitmezse, kendini suçlama. Hastalık hoşgörü ve yargıyı bozabilir bu da insanların sürüşlerinin artık güvenli olmadığını anlamalarını zorlaştıran bir nedendir.
Anahtar erişimini kontrol edin.
Anahtarları görüşünün dışında tutmaya çalışın.
Demans hasta kişi bir anahtar bulundurmak isterse, aracı çalıştırmayacak anahtarlar sunun.
Aracı devre dışı bırakın. Aracın çalışmasını önlemek için bir akü kablosunu çıkartın veya bir tamirciden araç çalıştırılmadan önce devreye giren bir “durdurma düğmesi” takmasını isteyin.
Çok zorlanıyorsanız, aracı satmayı düşünebilirsiniz.
Yazı dizimiz devam edecek
Yeni bölüm: ‘’ Alzheimer ve kalp hastalıkları ‘’
www.haberhurriyeti.com / Dr. Cem Aydemir
Yorum yazarak Haber Hürriyeti Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Haber Hürriyeti hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Haber Hürriyeti editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Haber Hürriyeti değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Haber Hürriyeti Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Haber Hürriyeti hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Haber Hürriyeti editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Haber Hürriyeti değil haberi geçen ajanstır.